Кажне йочан илышыже еш гыч тӱҥалеш. Йочалан еш – тиде икымше школ. Тудо тыште икымше ошкылым ышта, икымше мутым ойла, икымше гана сеҥалтеш, икымше гана сеҥа. Тыште поро пашам ышташ, кугуракым пагалаш, изиракым чаманаш тунемеш. Садлан ача-ава-влакын верышт кугу. Ача-аваштым ончен, йоча-влак чылалан тунемыт.
Советский посёлко гыч Гурьяновмыт ешыштат (снимкыште) тыгак. Озавате Анна Анатольевна посёлкысо 2-шо номеран школышто тӱҥалтыш класслаште туныкта. Тудо Оршанке педколледжыште тӱҥалтыш класслаште да музыкым туныктышылан тунемын. Нигунам ик верыште ок шинче. Вийжым тӱрлӧ конкурсышто терга. Шукерте огыл «Идалыкын туныктышыжо» районысо конкурсышто 2-шо вер дене палемдалтын. Анна Анатольевнан чоныштыжо муро, сем ила. Мӧҥгыштӧ шке шочшыжо-влакым музыкылан шӱмаҥда. Пелашыже Александр Юрьевич армийыште отделенийын командиржылан контракт дене служитла.
Кугурак ӱдырышт – Дина. Тудо 11 ияш. 5-ше классыште шинчымашым пога. Аважын корныжым тошка. Визымше ий фортепиано дене шокташ тунемеш. Тылеч посна сайын мура. Шукерте огыл Э.Сапаев лӱмеш опер да балет академический театрыште Всемарийский йоча хорышто мурен. Тыгак проект пашалан шўман. «Морко сӱан йӱла» проект дене эн ончыч районышто 1-ше верым налын, вара регион-влак коклаште эртаралтше концеренцийыште вийжым терген. Пытартыш се‰ымашыже – В.Г.Новиков лӱмеш «Творчество. Познание. Труд» республикысе шанче-практик конференцийыште. Дина «Лишыл еҥ-влак» лӱман проектше дене 2-шо верыш лектын. Тудо Яков ден Андрей Эшпаймытын илыш корнышт ден усталык пашашт нерген каласкален. Школышто чыла «визытанлан» тунемаш тырша. Чолга улмыжлан кєра Марий Эл Вуйлатышын ёлкышкыжо кок гана логалаш пиал шыргыжалын.
Олег 2-шо классыште тунемеш. Школ деч вара «Вольная борьба» секцийыш коштеш. Пытартыш таҥасымаште 3-шо верым налын. «Рвезылан спорт дене кылым кучаш кӱлеш. Тыге нуно виянрак, нелым куштылгын чытен лекше, пеҥгыде койыш-шоктышан лийыт. Адакшым рвезе шкенжым арален моштышаш. Олегын сеҥымашыже-влак ончылно улыт манын ӱшанена», – ойлат ача-ава.
Изирак ӱдырышт – Настя. Тудлан – кок ий. Настя «Родничок» йочасадыш коштеш. Музыкылан изинек шӱман кушкеш. Мӧҥгыштӧ фортепианышт уло. Дина сылне семым шокта, а шӱжарже кушталта. Шуко йоча телевизор дене мультфильмым ончаш йӧрата гын, Настя музыкальный каналыш колташ йодеш.
«Яра жапым пырля эртарена. Кеҥежым пӱртӱс лоҥгаште канена. Морко районыш коча-кова-влак деке уналыкеш коштына. Кунам ешыште ваш умылен, полшен илат, тунам гына еш пеҥгыде лиеш. Еш – тиде кунам мӧҥгӧ пєртылмет шуэш, кунам палет: тыйым тушто вучат. Еш – тиде тыгай вер, кушто полыш кидым шуялтат, кугу кӱкшытыш шуаш кумылаҥдат. Еш – тиде кунам пӧртыштӧ йоча йӱк шергылтеш. Ешыште куан ден ойгым пырля пайлат. Еш илыш вийым пуа, ончыко лӱдде ошкылаш ӱшаным пуа. А ача ден ава икшывылан пример лийшаш улыт», – каласкалат вате-марий.
