Владимир БОГОМОЛОВ
Ойлымаш
Эҥер гоч вончымеке, олан тӱҥ площадьше марте мӱндырат огыл. Толшо калык тора гычак площадь воктене верланыше пӧрт пырдыжыште салтакым ужеш. Тудо тӱткын да туран онча, пуйто тиде пӧрт верч кредалше-влак нерген курымла дене шарнаш ӱжеш.
Сар деч ончыч тиде пӧрт нерген шагал еҥ пален. Ынде тудо чапланен. Павловын пӧртшӧ! Салтак чап пӧрт!
* * *
Тӱҥ площадьыште лач тиде пӧрт гына кодын. Тудыжымат фашист-влак руалтеныт. Чыла вере пулемёт ден миномётлам вераҥден, совет салтак-влак ваштареш лӱйкаленыт.
* * *
Полк командир Елин разведчик-влакым: сержант Яков Павловым да салтак-влакым Саша Александровым, Василий Глущенком, Николай Черноголовым – шкеж деке ӱжӧ.
– Рвезе-влак, йӱдым фриц-влак деке «унала» миен толман. Тушто мынярын улыт, нунын деке лишкырак кузе лишемаш да нуным кырен шалаташ лиеш мо – пален налза, – ойла полковник. – Тиде пӧрт – пеш кӱлешан объект.
Уремыште моткоч пычкемыш. Фашист-влак тыгай пычкемыш деч пеш лӱдыт. Садланак кавашке волгалтарыше ракетым жапын-жапын колтылыт. Мемнан велым иктаж-могай ӱмылкам шекланат гын, вигак ушдымыла лӱйкалаш тӱҥалыт. Тыгай лӱдыкшӧ йӱдым сержант Павлов йолташыже-влак дене пырля разведкыш тарваныш. Кушто гын лап лийын ошкеден, кушто гын нушкын-нушкын, пӧрт воктек миен шуыч. Мланде дек пызнен, лап возыч, огытат шӱлӧ. Колыштыт. Пӧртыштӧ йӱк-йӱан шокта. Павлов подъезд дек нушкын мийыш. Колеш – подвал гыч ала-кӧ кӱза. Сержант гранатым ямдылыш. Тыгодым пычкемыш кавам ракете волгалтарыш, разведчик омса воктене шоҥго ковам ужылалтыш. Тудат совет салтаклан куаныш.
Павлов пелйӱкын йодеш:
– Те тыште мом ыштеда?
– Юл вес велке вончен ышна шукто. Икмыняр еш кодын. Фашист-влак мемнам подвалыш поктен пуртышт.
– Раш. Пӧртыштӧ немыч-влак шукын улыт?
– Вес подъездыштыже мынярын улмыштым огына пале, а тыште иктаж коло наре.
– Кугу тау, ковай. Подвал гыч ида лек. Моло-влакланат шижтарыза. Ме фриц-влаклан изирак тулсавышым «пӧлеклена».
Павлов йолташыже-влак деке пӧртыльӧ да пален налмыже нерген каласкалыш. Разведчик-шамыч пӧрт деке кок велым лишемыч, окналашке гранатылам кудалтышт. Икте почеш весе пудеште, пачерлаште тул ылыже. ӧрткышӧ, лӱдшӧ фашист-влак подъездла гыч куржын лектыт, окнала гыч тӧрштылыт.
– Тушман ӱмбаке тулым почаш! – Павлов командым пуыш. – Почешем!
Разведчик-влак пӧрт мучко терген савырнышт, ик илыше фашистат коддымым пален налмеке, Павлов обороным налаш командым пуыш. Фашист-влак атакым тӱҥальыч. Шагат наре лӱйкалышт. Вара шыпланышт. Немыч автоматчик-влак уэш пӧрт деке лишемаш тӱҥальыч. Теве лишнак улыт.
– Тулым почаш! – кычкырале Павлов.
Ик фриц почеш весе йӧралтыт. Фашист-влак уэш чакнышт. Вара адакат лӱйкалаш тӱҥальыч. Кок кече пӧртым налаш тӧчышт, но арам. Фриц-влак, кӱлешан объектым йомдарымыштым умылымеке, чот шыдешкышт. Полшаш у вийым, чумыр полкым, кондышт. Совет разведчик-влак декат ешартыш вий лишеме.
Совет салтак-влак ты пӧртым 58 кече араленыт.
Л.ГРИГОРЬЕВА кусарен.
