Кеч-могай йоча модышым йӧрата, очыни. Тӱрлӧ тӱсан мечылан, пушкыдо маскалан, мераҥлан да моло тӱрлӧ чача-влаклан кӧ огеш куане? Ялысе ӱдыр изи Чачуат тыгаяк. Тудо шуко шочшан ешыште кушкын. Индешлымше ийлаште ачажлан пашадарым ятыр жап пуэн огытыл. Икана йоча окса олмеш велосипедым кучыктеныт. Чачу тидым сайын шарнен кодын. «Велосипед – Индий гыч», – ялыште тыге ойлымым колын. Чынак, кушкыжмо «кӱртньӧ ӱшкыж» ойыртемалтше лийын. Тыгайым ялыште шукыштлан пуэныт.
Икана Чачук кевытышке пуренат, ик пушкыдо модышым я-ятыр жап ончен шоген. Тудым кучен ончымыжо, модмыжо шуын. «Ала авай деч йодаш?» – шонен тудо. Тыгодымак йоча ушыж дене умылен: вольыкым ончен, ужален колтымо окса перкан огыл. Иза-акаже-влакым школышко колташ окса кӱлеш. Пошкудын йочаже мотор вургемым чия гын, нунынат сайын чийымышт шуэш. Шонкален-шонкален, ушышкыжо вес шонымаш толын: «Эре окса уке маныт, а еҥ-влак пуйто ӱчашен-ӱчашен чият. Южо тунемшыже туныктышо дечат моторрак тувыр дене коштеш».
Чачун аваже, телевизор дене ик передачым ончы-шыжла, модышым ургаш тунемын. Тыге шочшыжо-влаклан тошто шем ужга гыч кум маскам урген пуэн. Ах, кузе чеверын нуно койыныт?! Маска ача, маска ава, маска йоча. Пуйто нуно «Кум маска» йомак гыч унала толыныт. ™дыр кечыгут у йолташыже-влак дене модын, кутырен, эмлышыла, малаш пыштышыла койын.
Чачукын чонжылан нине модыш-влак шерге лийыныт гынат, кевытысыже моторракла чучын. Трукышто Йӱштӧ кугызалан серышым возаш лийме нерген колмыжым шарналтен. Ик кастене лаштыкым налын сераш шинчын. Кагазым чаткан тодылын, конвертышке пыштен. Эрдене, уремышке лектын, почто яшлыкыш йышт шуэн.
– Йӱштӧ кугыза кажне почто яшлыкым терга, маныт. Тугеже мыйын серышемат тудын дек миен шуэш. Марла умыла? Умылышаш! Вет тудо марий лӱман. Лӱмжӧ веле йӱштӧ, а шӱмжӧ шо-окшо. Йӱштӧ коча серышемым ужын ок шукто гын, Миклай Лаймыр изай садак шеклана. Налеш да кочайлан колта, – мӧҥгӧ пурымекше, Чачу Васька пырысыжлан ойлен.
Йӱштӧ кугыза изи ӱдырын серышыжым ӧрдыжеш коден огыл. У ий вашеш ик кечын нунын дек Никандр Трофимович коча унала пурен.
– Чачук, тыланет кугу-у йошкар пийым кондышым. Йӱштӧ кугыза пуаш кӱштыш, – манын.
Чачу, йылгыжше, кудыр пунан пийым ужмекше, моткоч куанен. Эсогыл тӧршталтен колтен. Шинчаже шӱдырла йӱлен. Кочайым ӧндалын, тауштен.
– Тау, Туморите! Мый таче тудын дене пырля малем, – манын изи ӱдыр. Чачу Никандр Трофимович манын ойлен кертын огылат, тудлан «Туморите» лӱмым туш-калтен.
Никандр Трофимович йочан кумылжым савырен моштен. Тудо шке жапыштыже туныктышылан пашам ыштен. Изи ӱдырын «Туморите» манмыжланат нелеш налын огыл, куанен веле.
– Ай, уныкам, тый мыланем у лӱмым шонен луктынат вет? Ынде эше ала англичан, ала француз лӱмем уло, – шыргыжалын каласен коча.
Жап эртен, Чачу кушкын, марлан лектын. Ынде шкенжынат изи падырашыже уло. Пелашыж дене кугу пачерым налыныт. Пушкыдо модышыштым шотлен от пытаре, могай гына уке! Икте окнаште шинча, весе шкафыште кия, кумшо – ӱстелыште. Татьяна Леонидовнан изи годсо шонымашыже шукталтын. Саде йошкар модыш пийжымат кудалтен огыл. Кажне гана кидышкыже куча да йоча жапшым, Никандр Трофимовичым шарналта. Тудо илымыж годым Йӱштӧ кугыза гаяк поро кумылан лийын. Чачукат тудын гай лияш тырша.
«Поро паша кок ӱмыран», – маныт. Поро пашам ыштыза, порылык пӧртылеш.
