Аллергийым коло икымше курымын черже манына гын, йоҥылыш огына лий, шонем. Молан манаш гын тачысе кечын тиде чер дене орланыше моткоч шукын улыт. Йоча-влак коклаште аллергиян-шамыч кажне ийын ешаралтыт. Молан кӧра? Аллергий – мо тиде тыгай? Тиде да моло йодышлан Республикысе йоча клинике эмлымверыште врач-аллергологлан пашам ыштыше Татьяна Вениаминовна АРХИПОВА дене кутырышна.
– Аллергий – тиде имунный системын иктаж-могай раздражительлан реакцийже. Тудо кочкышлан, эмлан, экологийлан (кечылан, йӱштылан, шокшылан) лийын кертеш. Мутлан, топольын мамыкше иммунитетлан лӱдмашанла чучеш. Иммунитет тиде лӱдыкшым «шарнен кодеш». Вес гана топольын мамыкшым шижмеке, организм антителам луктеш, тыге аллергий тӱҥалын кертеш. Организмын молан тидым шижмыжым умылтараш йӧсӧ. Мемнан паша – аллергийын амалжым муын, чын диагнозым шынден, йочам эмлаш.
– Йоча-влак коклаште шукыж годым могай аллергий вашлиялтеш, мо дене тиде кылдалтын?
– Шуко йоча атопический дерматитан. Тидын годым коваште йошкарга да лӱгышта. Ушкал шӧрым, муным, мӱйым, колым, цитрус кочкышым йочалан шекланен пукшыман. Тыгак аллергический ринит, коньюктивит, крапивнице, бронхиальный астме вашлиялтыт. Каласынем, чыла аллергийын амалже икте – аллерген. Тышке меж, кочкыш, мамык, сурт вольык, пурак, пунышкыш, шудын шыркаже пурат. Пытартыш жапыште аллергиян йоча-влакын чотышт кугемын. Мыйын шонымаште, тиде иммунитет начарлан кӧра.
– Аллергийын палыже (симптомжо) могай, тудым вес чер дене лугаш лиеш мо?
– Черын палыже тӱрлӧ лиеш: йоча чӱчкыдын тӱрвынчеш, шинчавӱд йога, кокыра, саскам, емыжым кочмеке, могырыштыжо йошкар чӱнча-влак лектедат. Пушеҥге ужаргаш тӱҥалмеке сезонный аллергий пӱсемеш. Куэ шырка эн чот аллергенанлан шотлалтеш. Июньышто, июльышто – шудылан, мамыклан, пеледышлан. Августышто, сентябрьыште – шӱкшудылан (арымшудышто шуко алерген). Шыжым пунышкыш, поҥго эҥгекым ыштат.
Аллергийым чӱчкыдын ОРЗ дене лугат. Тӱрвычмо, кокырымо, шинча йошкаргыме, шӱлыш петырныме (одышка) пале-влак ОРЗ да тыгак аллергий годымат лийыт. Шотыш налман: аллергий годым температур огеш кӱзӧ, могыр огеш коршто. Аллергий деч эм-влак ОРЗ годым огыт полшо, ОРЗ-ым
эмлыме годым аллергий деч эмын полышыжо уке.
– Сезонный аллергий годым кузе лийман? Йочам, уремыш лукде, пєртыштє шинчыктыман але вес йӧн уло?
– Ты годым йочам аралаш маске, очки, респиратор полшат. Нерыш пышташ лӱмын капльым кучылташ лиеш. Тӱрлӧ кушкыл пеледме годым аллергиян йоча дене уремыш касвелеш, йӱр деч вара, тымык игече годым лекташ сайрак. Пӧлемыш шырка, мамык ынышт логал манын, фортычкым петырыман. Урем гыч пурымеке, кидым, шӱргым мушкаш мондыман огыл.
– Тиде чер ача-ава деч куснен кергеш мо?
– Ача-ава аллергий дене орланат гын, йочалан куснен кертеш. Мӧҥгешлат лиеш: аллергиян ача-аван таза йоча кушкеш.
Е.ИВАНОВА мутланен.
