Икымше классыш – икымше гана

Жапым шижынат шукташ огеш лий. Вашке Шинчымаш кече шуэш. Ача-ава-влаклан икымше классыш кайыше йочам кузе ямдылыман? Тиде да моло нерген психолог, психологий шанче кандидат Н.Г.Айварова дене вашлийын мутланышна.
– Ача-ава-влак икшывыштым лудаш, возаш, шотлаш туныктен шуктат да школыш каяш ямде улына манын шонат. Парт коклашке икымше гана шичше йочалан поснак кугу тӱткыш кӱлеш. Икшывын вуйдорыкшо пашам сайын ыштыже манын, капкылымат вияҥдыман. Пӱртӱс лоҥгаш лекташ тыршыман. Йоча мӧҥгыштӧ шинчышаш огыл, моло дене пырля модшаш, шукырак тарванылшаш. Икшыве дене жапым пырля эртарыман да чон почын мутланыман. Йылмым вияҥдыман, уш-акылым пойдарыман. Книгам лудын, шотлен але сӱретлен, иктаж-мом ум пален налмылан куандарен моштыман. Ынде тудо йочасад дене чеверласа. Садлан мутым кучышырак лийшаш. Школ илыш нерген шукырак умылтарыман. «Тыршен тунемаш тӱҥалат гын, шуко ум пален налат» манын, мокталтыман. Тунам шинчымашым налаш утларак кумылаҥеш, – каласкала Нина Геннадьевна.
Паша кумылым онча
– 1-ше класс гычак кечым радамлыман. Икшыве жапым тӱҥалтыш гычак пайдалын кучылташ тӱҥалеш гын, пашаже ончыкыжымат ушна. Ача-ава-шамыч тунеммашын кӱлешлыкшым умылтарышаш улыт. Школ гыч мӧҥгӧ толмекыже, урок-влакын кузе эртымышт нерген йодыштман. «Ынде тидымат палет» манын, кумылаҥдыман. Иктаж-мом ыштен моштен огыл да ойгыра гын, вурсен, йочам лӱдыктыман огыл. Ешыште вашумылымаш, порылык озаланышаш улыт. Чоныштыжо мо ышталтмым палаш тыршыман. Пырля сурт сомылкам шуктыман, кутырыман. Икшыве вурседылмым колын кушшаш огыл. Йочада пел ийыште йӧршын вашталтеш. Вес семын шонаш тӱҥалеш, тӱняумылымашыже кумдаҥеш, – ойла Н.Г.Айварова.
Ешартыш шинчымашым налме шотышто Нина Геннадьевна тыгерак умылтара:
– Ача-ава-влак йочаштым икмыняр кружокыш коштыкташ тӱҥалыт. Тидын деч ончыч тунемшын могай койыш-шоктышан да молан кумылан улмыжым шотыш налман. Южо икшыве чулым, писе. Тыгайлан спорт секцийыштат, музык кружокыштат келша. Вес йоча тыматлырак койышан. Тудо, мутлан, сӱретлаш йӧрата.
Йочан пиалан ончыкылыкшо ача-ава деч шога, садлан шочшыдам колышташ да умылаш тунемза.
З.ТИМОФЕЕВА.