Йошкар-Олаште 15 октябрь гыч 29 ноябрь марте Благовещений башньыште «Женщины войны» ончер пашам ышта. Тиде фото да видеопроектын авторжо – Йошкар-Ола гыч режиссёр, фотограф, видеограф Наташа Бабушкина-Гирева.
– Сарын чурийже уке. Война тӱҥалеш гын, шочмо мланде верч тушман ваштареш шогалаш чылан ямде улыт. Мыйын шонымаште, сарын кочыжо кажне еҥын чоныштыжо ила. Кажне историй гоч мый шке икшывыже, вес еҥын икшывыже верч кредалше ӱдырамашын лӱддымылыкшым, героизмжым ончыкташ шоненам. Проектыште ныл ӱдырамаш нерген ойлалтеш. Историй-влак шонен лукмо, но чоныш логалше улыт, – каласкала Наташа Михайловна.
Икымше историй Ирина лӱман лётчице нерген. Тудын нерген возаш Елена Камбурован «Ночные ведьмы» мурыжо таратен. Ӱдырым аваже Ирина, Ира, Ирочка манын лӱмден. А йӧратыме еҥже Стрекоза манын. Саша 1941 ий июльышто лётный училищым тунем пытарен да Ира деке кайышаш улмаш. Нуно сӱаным ышташ шоненыт. Но шучко 41-ше ий колымашым конден. Саша, шочмо кундемжым аралышыла, илыш дене чеверласен. Ынде Стрекоза ПО-2 бомбардировщик дене кавашке чоҥешта.
Кокымшо историй Россий гыч Ольга лӱман эмигрантке нерген. Тудо ача-аваж дене пырля революций годым Францийыш илаш каен. Олян чыла уло: лӱмжӧ, оксаже… Аристократке Парижыште ракатланен ила. Тудын чонышкыжо келгынрак ончалат гын, лӱддымӧ Олям ужат. Самырык ӱдыр – Кугу Ачамланде сар годым Француз Сопротивленийын участницыже. Тиде историйым возаш авторым Андрей Кончаловскийын «Рай» фильмже кумылаҥден.
Кумшо ӱдыр – Нина лӱман снайпер. Тудо ӱдыржӧ верч чыла ышташ ямде. Нина ондакысе семын ӱдыржӧ дене коҥга ончылно мӱй дене чайым йӱын шинчынеже, тудын воштылмо йӱкшым колнеже. Ӱдырамаш кидышкыже лӱдде снайпер винтовкым налеш да кажне гана икшывыж нерген шона.
Нылымше историй медицине институтым тунем пытарыше 20 ийым эртыше Лена лӱман студентке нерген. Тудо моткоч самырык, поро кумылан. Мо ышталтын шӱмыштыжӧ, кунам шинчаончылныжо кажне кечын еҥ-влак коленыт?! Лена, малыде, икмыняр кече почела операций ӱстел воктене шоген да операцийым ыштен. Тудо вес семын ок керт. Лена пашажым йӧрата да сеҥымашым лишемдаш шона.
Нине историй-влак почеш кӱчык фильмым войзымо. Тушто Н.Бабушкина-Гиреван йолташ ӱдыржӧ-влак модыныт. Нуно артистке огытыл гынат, чылажымат чонышт гоч колтеныт. Ольган рольжым Э.Сапаев лӱмеш Марий кугыжаныш академический опер да балет театрын артисткыже Татьяна Толстолужская (Шкляр) модын.
Х.АЛЕКСАНДРОВА.
