22 апрельыште Йошкар-Оласе «Герои Отечества» тоштер-патриот рӱдерыште «Ший талешке» шымлыме паша конференций эртаралтын. Тушко республикысе тӱрлӧ районысо школла гыч 15 тунемше ден ик туныктышо ушненыт. Нуно «Талешке мемнан коклаште», «Элым аралыше-влак. Мыйын ешемын историйже», «Марий ӱдырамаш – кугу сарын тулыштыжо» номинацийлаште таҥасеныт.
– «Нигӧат мондалтын огыл, нимоат огеш мондалт» – тыгай ӱжмаш дене ме тачат илена. Шымлыме пашада гоч те ешысе, тукымысо талешкыдан лӱмжым курымешлан историеш возен кодеда, – ойлен Марий тӱвыра рӱдерым вуйлатыше Александр Васильевич Бирюков.
Паша-влакым краевед, Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже А.М.Клёнов, Марий Элын калык писательже З.М.Дудина, В.М.Васильев лӱмеш МарНИИЯЛИ-н вӱдышӧ шанче па шаеҥже, историй науко кандидат С.К.Свечников, подполковник, сарын ветеранже А.М.Курочкин акленыт.
Кугу Ачамланде сар элнан историйыштыже ойган кышам коден. Эрыкан илыш верч кредалше-влакын лӱмышт, подвигышт мондалтшаш огытыл. Ты шонымаш денак участник-шамыч коча-коваштын, родыштын, пошкудыштын илыш корныштым шымленыт. Кызыт СВО-што тыныс илышым аралыше-шамычат талешке рада мыште улыт. Теве Кужэҥер район Шорсола тӱҥ школышто тунем ше Ксения Иванова чӱчӱжӧ, Россий Герой Анатолий Георгиевич Иванов дене палдарен. Ӱдыр 11-14 ийготан-влак коклаште «Элым аралыше-влак. Мыйын ешемын историйже» таҥасыште икымше верым сеҥен налын.
«Чыла фронтлан – чыла Сеҥымаш верч!»
Ӱдырамаш-влакын сар жапыште кыртмен тыршымышт нерген ятыр шарнымаш, ойлымаш возалт кодыныт. Икте тылыште пашаж дене сеҥымашым лишемден гын, весе пӧръеҥ дене тӧр сӧй пасушто кредалын. Теве Волжский район Упшер тӱҥ школышто шинчымашым погышо Дарья Фадеева кокаже, Кугу Ачам ланде сарын ветеранже Валентина Ивановна Петрова дене кугешна. Шымлымаш умбакыже шуйна
Морко район Унчо кыдалаш школ гыч Алина Евсюткина «Талешке мемнан коклаште» таҥасышке ушнен да 15-18 ийготан-влак коклаште «Кочамын илыш пӱры машыже» шымлыме паша дене сеҥыше радамыш лектын.
– Ешыште кочамым, Аймет Арсланович Евсюткиным, порын шарнена. Тудо сарыштат кредалын, Сеҥымаш кечымат вашлийын, сар деч варасе илышымат нӧлташ полшен. Ӱмыржӧ 2007 ий 4 январьыште кӱрылтын. Шымлаш ача-авам полшеныт. Нуно кочамын документлажым мӱкш омартам аралыме левашыште, капка ӱмбалне муыныт. Фотом родо-тукым деч йодынна. Кочамын илыш корныжым келгынрак шымлаш кумыл уло, – палемден Алина.
Талешке-влак мемнан кок лаштат улыт. Туныктышо, врач, полиций да эше шуко вес профессий дене пашам ыштыше-шамычым герой манына гын, нимыняр йоҥылыш огына лий. Нуно мыланна илыш корныш шогалаш полшат, тазалыкнам аралат, лӱдыкшыдымылык на верч азапланат.
Оля МАЙКОВА.
Авторын фотожо.
