Ойлымаш
Мемнан ялна чодыра воктене верланен. Пётр кочам кажне ийын кеҥежым чодырасе изи олыкышто шудым сола. Телылан кургым шапашла: ковам дене шорыкым ашнат. Мыят кочамлан полшаш коштам. Пётр кочай шоҥгемын, кеч-могай сомылым эркын, вашкыде ышта. Чӱчкыдын каналташ шинчеш. Тыгодым мыланем тӱрлӧ оҥайым каласкала. Кочай кукшо шудо копнам олыкышто шуко жап ок шинчыкте, орваж дене мӧҥгӧ шупшыкта. Орваже кугу огыл, шудат шуко ок пуро.
Икана мыят полшаш мийышым. Орва дене шудым суртыш кондышнат, пӧртыш каналташ пурышна. Изиш лиймеке, шудым ястараш лекна. Ончена, орва воктене пырысиге коштеш. Ала-мом ӱпшынчеш, орва йыр пӧрдеш. Кочай пырысигым поктен колтынеже, а тудыжо кораҥ каяш огешат шоно. Мый пырысигым кидышкем налаш лишемым, а тудо шудышко тӧршталтыш.
– Йӧра, айда коштшо, – ойла кочам, – шудым шаньык дене эплын ястарена. Пырысигым шеклане.
Шаньык дене ик-кок ора шудым налмеке, кӧргыштӧ ала-мо койылалтыш. Лишкырак лийын ончална гын, шудо кӧргыштӧ рывыжигым шекланышна. Тудо лӱдын пытен, туртын. Кочай кепкыж дене рывыжигым лупшале да кидышкыже нале. Янлыкиге шып гына шинча, огешат тӧрштыл. Кочай рывыжигым мыланем кучыктыш.
– Тиде изи падырашын мемнан деке унала толмыжо шуын, ужат, – ойла кочам. – Векат, олыкышто шудым ямдылымемым эскерен илен. Чумыртен шындыме копна ӱмбалне модынат, мален колтен гын веле. Ынде аваже йомдареныс тиде падырашым. Кычалеш дыр… Рывыжигын кочмыжат шуэш, очыни.
Мыят рывыжигым чаманышым, шинчавӱдемат лекте. Вет але пеш изи, шкаланже кочкышымат муын ок керт.
– Кочай, айда рывыжигым мӧҥгыжӧ наҥгаен кодена. Тудо аваж деч посна иленжат ок керт. Аважым кычалаш тӱҥалеш, – шонымем ойлем кочайлан.
– Уныкам, могай поро чонан улат, – вуем шыман ниялтыш кочай. – Осал йоча четлыкыш петыра ыле. Теве тый аваж деке наҥгаяш кутырет. Айда, изиэтым иктаж-мо дене пӱтыралын кучо. Мучышта гын, кучен от керт, йомеш. Погыно веле, олыкыш каена.
Ме рывыжигым шудо погымо олыкыш намиен кодышна. Тушто аваже кычал муэш, шонена. Тулыкеш кодшо игылан илаш моткоч йӧсӧ. Янлыкигат, кайыкигат, йочат ава-ача пелен кушшаш улыт.
Люда АКМУЛЛИНА.
Башкортостан, Караидель, Ӱткӱстӧ.
