Кажне калыкын ойыртемалтше кочкышыжо уло. Тудым кажне озавате шке семынже ямдыла: у тӱсым, у тамым пурта. Таче курыкмарий, удмурт, татар калык кочкышым ямдылаш тунемына.
Т.Евсеев лӱмеш Национальный тоштерын кугурак шанче пашаеҥже Надежда ВАСКАНОВА кравец нерген каласкала:
– Кравецым курыкмарий-влакын визитный картычкышт манаш лиеш. Тиде кочкышым сӱанлан, Рошто пайремлан ямдылат. Кравец шере руаш гыч ышталтеш. Кӧргылан шылым (чыве, сӧсна, кролик але мераҥ), шӱрашым (тар, рис, шож), вуй шоганым, лавр лышташым кучылтына. Шӱрашым, шолаш пурышо вӱдыш пыштен, йӱдлан кодена але, пеле кӱйымешкыже, 5 минут наре шолтена. Шылым, шоганым пӱчкедена. Руашым кок ужашлан шелына да шарена. Келге салма кєргым нєшмӱй дене йыгена. Руаш салма гыч лектын кечалтшаш. Лончо дене шӱрашым, пӱчкедыме шоганын пелыжым, шылым, шоганын кокымшо пелыжым оптена. Ӱмбалжым кӱжгинде дене петырена да кандыра семын тӱрлена. Салмам ковышта лышташ дене леведына да кум шагатлан кӱкташ шындена.
2018 ий гыч курыкмарий кравец Марий Элын брендшылан шотлалтеш.
Удмурт кугыжаныш университетын студенткыже Раиса ВОЛКОВА перепеч удмурт калык кочкыш дене палдара:
– Перепеч ожнысо кочкышлан шотлалтеш. Тудым ямдылаш шылым, поҥгым, муным, ковыштам але почкалтышым кучылтыт. Мый поҥго перепеч нерген каласкалем. Тудлан шере руашым нӧш-тылына: муным, содым, уксусым, ӱмбалым, шинчалым варена. Перепеч кӧргылан шоганым, поҥгым мушкын пӱчкедена. Шинчалым ешарен, нӧшмӱэш жаритлена. Руашым тарталетке сынаным ыштена, тӱржым нӧлталын чывышталына. Тушко кӧргым пыштена да коҥгаш (але духовкыш) кӱкташ шындена.
Бурановысо кова-влакын 2012 ийыште «Евровидение» муро конкурсышто мастарлыкыштым ончыктымышт деч вара перепеч нерген шукын пален налыныт.
Татар краевед-влакын обществыштын председательже Сания РАМАЙ кыстыбый (снимкыште) татар кочкыш нерген каласкала:
– Тудым эше кыстыбай, кескепай, якмыш маныт. Шере руаш гыч ыштат. Ик кило пареҥгым эрыктена, тыгыдын пӱчкедена, шинчалым, лавр лышташым, ик пӱй чеснокым пыштен, пел шагат наре шолтена. Ик вуй шоганым тыгыдемдена да шӱшмӱэш жаритлена. Шӧрым шолтена. Ямде пареҥге гыч вӱдым кышкалына, лавр лышташ ден чеснокым кораҥдена. Пареҥгым шурена да шӧр дене варена. Вара жаритлыме шоганым ешарена. Вичкыж кӱжгиндым ыштена да кукшо шокшо салмаш кӱктена. Ямде кӱжгиндым талиҥгаш пыштена да шӱшмӱйым йыгена. Пел могырышкыжо кок кугу совла наре шурымо пареҥгым йыгена да вес велже дене леведына. Кыстыбый ямде.
Эн кугу кыстыбыйын диаметрже – 2 метр да 10 сантиметр. Тудым 2011 ийыште Пошкырт кундемыште ямдыленыт. Тиде кочкышым Гиннессын рекорд книгашкыже пуртымо.