Марий тӱвырам пойдара

Студент пагыт гыч

Пошкырт кундемыште илыше марий мурызо Васли Ольошын лӱмжӧ шукыштлан палыме. Марий шӱлышан улмыжым лӱмжак палдара. Кызыт Пошкырт кундемысе Мишкан селаште Марий историй да тӱвыра рӱдерыште пашам ышта. А эше тудо семӱзгарым ыштыше да шоктышо семын чапланен. Чылажат студент пагыт гыч тӱҥалын. Тунам рвезе шӱвыр нерген курсовой пашам возаш кумылан улмыж нерген туныктышыжлан ойлен. Вуйлатыше посна шӱвыр нерген веле огыл, а пӱтынь марий калык семӱзгарым шымлен возаш темлен. Алексейлан тиде моткоч оҥайын чучын, садлан сераш гына огыл, шке гыч ыштен ончымыжат шуын. Тудо пагытыштак шке кидше дене шӱвырым, тӱмырым, шиялтышым да эше икмыняр семӱзгарым ыштен. Но шӱвыр чонжылан поснак лишылын чучын. Тыге ик шӱвыр почеш весе шочаш тӱҥалыныт.

Шӱвыр, тӱмыр, ковыж…

Алексей Ибулаев шӱвырым, тӱмырым, ковыжым, шиялтышым, тӧтыретпучым, олым шӱвырым, шун шӱшпыкым ышта. Тидлан гаражыштыже ик лукым лӱмын мастерской семын келыштарен. Но пытартыш кок ий жапыште тушто перкалыме, пужарыме йӱк шуэнрак шокта. Алексейлан паша верыштыже мастерскойлан посна пӧлемым ойыреныт. Тушто пу дене шогылташ чыла йӧн уло.

– Семӱзгарым айда-лийже ышташ огеш лий. Пашаштем О.М.Герасимовын «Народные музыкальные инструменты мари» книгажым кучылтам. Тудо мыйын лишыл йолташем веле огыл, тыгак уста туныктышем. Олег Михайловичлан тыгай шерге книгам лукмыжлан нимучашдымын тауштем», – ойла Алексей.

Уста кидмастарын паша лектышыжым ончерлаште, вашлиймашлаште ужаш лиеш. Семӱзгар-влакым кӱкшын аклен, еҥ-шамыч йодын толыт. «Чыла семӱзгар кокла гыч шӱвыр эн чот йодмашан. Семмастар-шамычлан ты семӱзгар кӱлешан, тыгак шӱвырем-шамыч Екатеринбург оласе да Венгрийысе коллекционер-влак деке миен шуыныт. Йодмаш почеш тӧтыретпучым икмыняр гана ышташ логалын», – палдара кидмастар.

Молымат туныкта

Алексей Ибулаев шинчымашыжым молылалан пуаш тырша. Йочасадлаште, школлаште да клублаште мастер-класслам чӱчкыдын эртара. Шукерте огыл Уфа олаште эртаралтше «Китап байрак» (Книга пайрем) тӱнямбал кӱкшытан мероприятийыште марий калыкын семӱзгарже-влак дене палдарен. «Йӧратыме семӱзгарем-шамыч эре пеленем улыт. Пашамжат вет тидын денак кылдалтын: марий тӱвыра нерген ойлаш, калыклан ончыкташ, умылтараш… А муро да сем гоч тидым ышташ куштылгырак», – ешарыш Алексей.

Алексей Ибулаевын ойлымыж почеш, калык сем тудлан ласкалыкым конда. А тиде шижмашым молылан кеч изишак пуэн моштымаш – кок пачаш пиал. Чонжылан келшыше паша тудлан умбакыжат тек куаным конда.

В.МАМАЕВА.

Снимкыште: Алексей Ибулаев Мишкан селасе шуко профилян полилингвальный школышто 6-шо классыште тунемше-шамычлан олым шӱвырым ышташ туныкта.