Марий Турек район Арбор кундем Лоп ял гыч Семёновмыт ешлан пионерийын шочмыжлан 100 ий темме кече – кугу пайрем. Кова М.В.Семёнова йоча-влак дене 40 ий пашам ыштен, 23 ий пионервожатый лийын. Паша лектышыже нерген ятыр значок, грамот, газетыште савыкталтше статья ойлат. Мария Васильевнан корныжым шешкыже, Людмила Николаевна, шуен. Тудо Арбор школышто руш йылмым да литературым ятыр ий туныктен. Йочаж годым чолга пионер, отряд советын председательже, вара пионер лагерьын вожатыйже лийын. Кызыт Людмила Николаевнан Александр эргыже школышто директорын воспитаний паша шотышто алмаштышыжлан ышта да туныктышо тукымым шуя. Александр «Эр вий» йоча организацийыште шкенжым чолган ончыктен, «Келшымаш тулотын» участникше лийын. Изирак икшыве-влак Лиана ден Диана тыгак кугу ӱшаным пуат. Тӱрлӧ конкурсышто мастарлыкыштым ончыктат да сеҥышыш лектыт. Еш, тудын ойыртемже, тӱрлӧ йӱлаже да сеҥымашыже-влак дене палдарат. «Мыйын еш архивем» республикысе конкурсышко кажныже ушнен да ончыл верыш лектын. Ӱдыр-влакат илышыштым икшыве-шамыч дене кылдаш шонат. Мария Васильевна чылалан – кугу пример.
М.В.Семёновам Марий Турек районышто веле огыл, республикыштат моткоч пагалат. Мария Васильевна – Туныктымо пашан ветеранже, Калык просвещенийын отличникше. Тудын дене шинчаваш кутырышна.
– Мария Васильевна, шкежат пионер лийында. Ай-ста тиде пагытым шарналтена.
– 1956 ийыште, кумшо классыште тунеммем годым, пионер радамыш ушненам. Туныктышына Мария Васильевна дене пырля товатмутым тунемынна. Вара тудым черет дене раш каласымеке, шӱешна галстукым кылденыт. Мӧҥгӧ йывыртыше, шулдыраҥше каенна. Кугурак клас-слаште кок кубометр дене пум пӱчкеденна, тудым шелын оптенна. Пареҥгым по-гаш коштынна. Пашам ыштен кушкынна.
– Те Марий Турек район Арбор школышто ятыр ий пашам ыштенда. Пионер-вожатыйын сомылжо куштылго огыл, эсогыл канаш ярсен огыдал.
– Комсомол путёвко мы-йым школышко конден. Эн ончыч руш йылмым туныктенам, 1965 ийыште пионервожатыйлан шогалтеныт. Каж-не эрдене шым шагатат нылле минутлан радио дене «Пионерская зорька» передачым колыштынна. Школыштына радиоузел лийын. Тудын полшымо дене ончыкылык сомылна дене палдаренна. Ме, сай лектышыш шуаш шонен, пашам ыштенна. Каж-не рушарнян ломыжым, макулатурым, чыве шурым погенна, кожлаш коштынна. Йоча-влак дене курчак спектакльым ямдыленна. Руш йомакым марий йылмыш кусаренам, парняш чияш келшыше курчак-влакым почто гоч кондыктенам. Рольым шеледен, тӱрлӧ постановкым шынденна. Тылеч посна концертым ончыктенна. Александр Матросов лӱмеш дружинына 1975 ийыште республикыште правофланговый лӱмым налын.
– Марий Элыште «Келшымаш тулото» икымше гана лач тендан школышто эртаралтын. Тидлан кузе ямдылалтында?
– Икымше «тулото» Виче кундем Ральники школышто эртаралтын, кокымшо – Татарстан Республик Балтаси район Ципьяште. Кумшо вашлиймаш 1968 ийыште мемнан дене лийын. Тидлан 312 пилоткым ургенна, «Пеледыш пайрем» мурым тунемынна. «Келшымаш» шомакым марий, руш, татар да одо йылмыла дене возенна. Тыгак кум лозунгым кӱ дене серенна. Тудым кажне ийын майыште чиялтенна.
– Тыланда «Артек» пионер лагерьыште лияш пиал шыргыжалын.
– Тиде 1978 ийыште лийын. Тунам комсомолын шочмыжлан кудло ий теммым палемденна. Тидын лӱмеш «Артекышке» путёвкым республикыште лач мыланем кучыктеныт. Тушто келге шинчымашым налынам. Шуко куштымашым тунемынна. Тушеч кӱлешан ятыр книгам конденам. Пӧртылмеке, пионервожатый-влаклан районысо семинарым эртаренам. Туныктышо коллективна виян лийын. Шкетын сеҥымашке шуаш йӧсӧ, садлан кеч-могай пашам тӱшкан ыштенна.
