Шочмо кечылан – шокшо носки

Таче йӱдвошт мардеж у-у-у урмыжо. Кажне пушеҥгым, вондерым тарватыш, пуракым нӧлтале, капкам лупшыш. Йӱрым кондынеже ала мо. Марина йӱк-йӱан дене трукышто помыжалте. Ушыштыжо ик шонымаш гына пӧрдеш: «Вашке – авамын шочмо кечыже. Тиде пайремым шке шочмо кечем дечат чот вучем. Пӧлекемат шукертак ямде. Игечыже веле сай лийже ыле. Вет авам эн мотор, эн пагалыме, эн шыма, эн ныжыл».

Эр велеш мардеж тыпланыш. Марина аважлан пӧрткӧргым эрыкташ полшыш, мончашке пум нумале. Кечывал вашеш Кристина йолташ ӱдыржӧ дек тарваныш. Сылне игечыште чодырасе пӱртӱсын моторлыкшым эскераш каяш кутырен келшышт. Пушеҥгыже-влак могай сылне улыт! Йомакышке логалмыла веле чучеш. Ӱдыр-шамыч селфим ыштышт да умбакыже воштыл-воштыл ошкедышт.

– Кристина, палет, авамын шочмо кечыжлан пӧлек шотеш меж носким пидын ямдыленам. Шукертак тыгай пӧлекым ышташ шоненам, – каласыш Марина.

– Пеш оҥай. Молан носким? Кодшо гана мыланем пеш чапле тапычкым пидын пӧлеклышычыс?

– Авамын носки нерген каласкалымыжым шарналтенам. Тудын изиж годым ковам колхоз фермыште пашам ыштен. Коваем ушкалым лӱштымаште ончылно лийын. Чап кагазшым, медальжым, орденжым шотлен от пытаре! Пашалан вийжым чаманен огыл. Йоча-влаклан жапше шагалрак лийын. Авам вич ияшыж годым икана суртеш шкетын кодын. Ала йокрокланымыж, ала лӱдмыж дене, кирзе кемым чиен, телым фермышке куржын. Игече йӱштӧ лийын. Вараксимла чытырыше ӱдырым ковам ырыкташ пижын. Йолчиемжым пыкше кудашын. Носким чиен огыл улмаш. Тарай гай чевергыше, пуалше йолжым руаш чаҥыш чыкен. Тыге шочшыжым кӱчыштымӧ деч утарен, – радам дене каласкалыш ӱдыр. – Коват ушан, аватым утарен моштен.

– Авамын йоча пагытше куштылгыжак лийын огыл, пашажат ятыр логалын. Фермыште полшен, сурт сомылка тудын ӱмбалне лийын. Кеҥежым колхоз пасушто ушменым куштеныт, олыкышто шудым ямдыленыт, йӱд-кече идымыш шурным пуалташ коштыныт. Шыжым пареҥгым погеныт, телым пӱгыльмым ямдыленыт. Йоча-влак изинек пашам ыштен кушкыныт. А ме кызыт доскамат ӱшташ ӧрканена. Ондак школышто партым, кӱварым ломыж дене йыген мушкыныт, – ойла Марина.

– Партыш удыркалышыжат лийын огыл, очыни.

– Туге, арулыкым эскереныт, пашан акшым паленыт. ™дыр-влак, кутырен-кутырен, мӧҥгӧ толын шуыч.

Кристина, малаш вочмекыже, кужу жап шонкален кийыш: «Маринан аважлан, пагалыме туныктышылан, йочаж годым тынар нелылыкым чыташ логалын улмаш. Шыргыжше чуриян туныктышынан илыш корныж гыч ик ужашым мыят пален нальым. А ме ача-ава деч йоча пагытышт нерген ала йодаш вожылына, ала жапым муын огына керт?! Лишыл жапыште мыят авам дене чоным почын мутланем. Йолташ ӱдырем шонен мошта. Аважлан пӧлек шотеш меж носким пидын. Тудын дене кугешнем». Кристина, шонкален-шонкаленак, тамле омо дене мален колтыш.

Наталья СЕРГЕЕВА.

Морко, Шордӱр.