«Пушеҥге вожшо дене поян, айдеме – ешыже ден», – ойлат калыкыште. Ӱдыр-каче пиалан лияш, ӱмыр мучко умылен, вашла эҥертен, келшен илаш сугыньым налын, сӱаным ыштен ушнат. Самырык годым чӱкталтше тулым арален, тудым ий гыч ийыш переген, эшеат волгалтын йӱлыжӧ манын тыршат. Оршанке район Кугу Ӧрша ялыште илыше Козловмыт ешыште латкандаш ий ончыч чӱкталтше тул шокшын ырыкта. Татьяна Сергеевна ден Николай Львович кум икшывым ончен-куштат. Тыште кажне икшыве ача-аван шокшыжым, йӧратымашыжым шижын кушкеш. Козловмыт ешым снимкыште ужыда.
– Еш – илышын негызше. Икшыве пиал да куан дене темше ешыште кушшаш. Мыняр шукырак шочшет, тунар пачаш шукырак пиалан улат, – ойла икоян мужыр.
Козловмытым мӱкш гай пашаче манам гынат, йоҥылыш ом лий. Пакча тӱрлӧ пакчасаска, емыж-саска, пеледыш дене темын, мӱкшым ончат. Икшыве-влакым пашалан изинек туныктат. Суртоза Николай Львович Йошкар-Оласе «Инфотех» лицейыште информатике, робототехнике уроклам вӱда. Татьяна Сергеевна Кугу Ӧрша школышто тӱҥалтыш класслаште туныкта.
– Ме коктынат школышто пашам ыштена. Садлан ешна кугу, икшывына кумыт веле огыл, шукырак манын кертына. Йочалан йолташ, ойым пуэн, колыштын моштышо лишыл еҥ семын лияш тыршена. Шке икшывынамат порылыклан изинек туныктена, – ойлат вате-марий.
Кугурак икшывышт – Софья. «Инфотех» лицейын 11-ше классшым тунем пытарен. Чолгалыкше, чытышыж дене шольо-шӱжаржылан примерым ончыкта. Латик ий тыршен тунеммын лектышыже ЕГЭ-ште сайын палдырнен. Софья руш йылме дене 100 баллым поген. Кызыт чонлан келшыше тунемме тӧнежым ойыра.
Радимир ты лицейыш тунемаш пураш тений экзаменым кучен. У тунемме ийыште кандашымше классыш кая. Тудо спортлан шӱман. Футболла модаш йӧрата. Йошкар-Оласе олимпийский резерв спорт школышто шуаралтеш. Медаль ден дипломжым шотлен от пытаре.
Ныл ияш изи Дарина ака ден изажым ончен кушкеш. Кугу Ӧрша школ пеленысе йочасадыш коштеш. Сӱретлаш, тӱрлӧ поделкым ышташ йӧрата.
– Икшывана-шамыч чурийвылышышт дене икгайрак койыт гынат, койыш-шоктышышт тӱрлӧ. Дарина ачаже пелен лияш утларак йӧрата. Радимир – мыйын полышкалышем, – ойла самырык ава.
Шочмо кундемын сӧрал верлажым ончен кошташ, эҥер воктене лияш кӧ огеш йӧрате!? Козловмытлан палатке дене ер воктене канаш утларак келша. Тора кундемышкат коштыт. Кодшо ийын Калининградыш миеныт, тений вес олам ончал савырнынешт. Тӱҥжӧ – еш дене жапым пайдалын эртарымаш.
Еш, йӧратымаш да ӱшанле улмо кече вашеш, пиалан еш илышын секретшым каласаш йодым.
– Самырык годсо чон шижмашым аралыман, – лие вашмут. Тыгак ик притчым шарналтышт: – Ик пӧръеҥ эн сай пелашым кычалын. Икте почеш весым марлан налын, но нигудыж дене кужу жап илен кертын огыл. «Мыланем келшыше огыл» манын шонен. Шоҥгеммеке, чонланже келшыше ӱдырамашым вашлийын, йӧратен шынден. Илшаш кечыжым пырля эртараш шонен, марлан лекташ йодын. Ӱдырамаш тореш лийын. Молан, шонеда? Тудат эн сай пелашым кычалын.
Пиалдам переген моштыза. Икте-весым колыштын, умылен илыза.
