Ялысе изирак школлашке унала миет гын, ик классыште шукыж годым вич-лу йоча веле шинча. Тыгай сӱрет чоным моткоч корштара. Ялыште школ петырна гын, тудын пӱрымашыжат кочо лиеш. Самырык ача-ава-влак, икшывыштын ончыкылыкышт верч тургыжланен, посёлкышко я олашке илаш куснат. Теве Шернур район Шӱдымарий школышто икмыняр ий ончыч илыш гӱжлен гын, кызыт тушто 44 йоча веле тунемеш. Латшым икшыве йочасадыш коштеш. Нунылан лу туныктышо ден ик воспитатель шинчымашым пуат. Школ илыш нерген директор И.Е.Ефимова (снимкыште – тунемше-влак дене пырля) дене мутланышна.
– Инна Евгеньевна, школ вуйлатышылан ныл ий пашам ыштеда. Тӱҥалтыште могай нелылык дене тӱкненда?
– Директорын сомылжым шукташ тӱҥалам манын, нигунам шонен омыл. Но тошкалтыш дене кӱзымӧ семын эре кушкынам. Школышко 2011 ийыште толынам. Кугурак вожатый, профсоюз лидер, вуйлатышын алмаштышыже лийынам. Марий йылмым да литературым латкокымшо ий туныктем. Тӱҥалтыште, мутат уке, нелын чучын. Икмыняр паша вачӱмбакем иканаште возын. Сай полышкалышет, виян коллективет уло гын, сеҥымашке шуат.
– Те марий йылмым туныктеда. Йоча-влакат марий шӱлышан кушкыт, очыни.
– Ме, туныктышо-влак, чыланат марий улына. Икте-весына коклаште марла кутырена. Чолгалыкнам чыла вере ончыкташ тыршена. Йоча-шамыч мемнам ончен кушкыт. Марий йылмым да сылнымутым куанен тунемыт. Мастарлыкыштым тӱрлӧ конкурсышто тергат. «Конаков лудмаш» республикысе конкурсышто ончылно лийыныт, «Самырык тукым» республикысе конкурсышто кумшо верым сеҥен налыныт. Олимпиадылаштат уш-акылыштым тергат да ойыртемалтыт. Южышт почеламутым, ойлымашым возат.
– Школышто у технологий дене пайдаланаш йӧн уло?
– Ялысе школым оласе дене от таҥастаре. Туге гынат илыш деч вараш огына код. «Цифровая образовательная среда» программе почеш мыланна ноутбукым пуэныт. Урокым оҥайракын да келгынракын эртараш йӧн лектын.
– Туге гынат могай пӱсӧ йодыш-влак чоным тургыжландарат?
– Ялыште туныктышо-влак огыт сите, поснак тӱҥалтыш класслаште. Тунемше-шамычын чотыштат ий гыч ийыш шагалемеш. Ача-ава-влак олаште пачерым налыт да ешге тушко илаш куснат. Туге гынат волгыдо ончыкылыклан ӱшанена.
– Ты тунемме идалык гыч школлаште йоча-влакым паша дене шуарымашлан кугу тӱткыш ойыралтеш. Теат пашалан изинек туныктеда?
– «Паша айдемым илаш туныкта. Паша – волгыдо илыш корно. Паша деч посна илыше еҥ нигунамат шотан ок лий» калыкмут-влакым кажне тунемше пала, шонем. Школыштына сомыл деч нигӧ ок лӱд. Мемнан пакчасаскам ончен кушташ келыштарыме кумдыкна уло. Тунемше-шамыч кушкылым шындат, кеҥеж гоч йыраҥлаште шӱкшудым сомылат, вӱдым шават. Тӱшка пашаште келшен илаш тунемыт.
